Tepebaşı köyünün ilk ismi Bednam’dır. Bizans döneminde köyde yaşayan Bednam isminde bir Rumdan ismini alan köyümüzün ismi Osmanlı Arşivlerinde 23 Ekim 1910 yılına kadar Bed Karyesi olarak geçer. Bu tarihte nahiyelerin nahiyesi olan Bed karyesinin ismi Halimiye nahiyesi olarak isimlendirilir. Halimiye denmesinin nedeni ise; Karamanoğullarından Halimi bey isminde bir komutanın zamanında gelerek köyde yaşayan Bednam ismindeki Rum ile savaşarak köyden çıkarmış, Karamanoğulları beyliğinden yerleşik düzene geçen cemaat ve oymaklardan sülaleler getirerek köyde iskan ettirmiş, şuanki kullanımda olmayan eski camiinin olduğu yere cami, köyün üst kısmında kalan yüksek yaylalardan ağaç oluklar üzerinde su kanalları döşeyerek içme suyu getirme, çeşmeler ve hamamlar gibi beldenin imarında da bir çok hizmetleri bulunmuş bu durumdan dolayı da çevrede herkes tarafından çok sevilen birisi olmuştur. Köyümüz Karamanoğulları beyğili zamanında kurulan ilk köylerden biridir.
Köyümüzün Bednam olan ismi zamanla söylene söylene mi, yokssa anlamının kötü bir yer çağrışımı mı yaptığından mı, yoksa değiştirildi mi bilinmez bazı kayıtlarda Betlam olarak geçer, 1910 yılında Halimiye olarak değiştirilir.
Köyümüzün Bednam olan ismi zamanla söylene söylene mi, yokssa anlamının kötü bir yer çağrışımı mı yaptığından mı, yoksa değiştirildi mi bilinmez bazı kayıtlarda Betlam olarak geçer, 1910 yılında Halimiye olarak değiştirilir.
Tarih: 18/L /1328 (Hicrî) | Dosya No:97/-1 | Gömlek No:10 | Fon Kodu: DH.İD.. |
Ermenak kazası muzafatından Nevahi nahiyesi merkezi olan Bed karyesinin Halimiye ismiyle tesmiyesine izin verildiği. | |||
23 Ekim 1910 (miladi) | Dosya No:97/-1 | Gömlek No:10 | Fon Kodu: DH.İD.. |
Ermenek kazası şubelerinden nahiyelerin nahiye merkezi olan Bed köyünün Halimiye ismiyle isimlendirilmesine izin verilmiştir. | |||
Köyümüz coğrafyası bakımından stratejik bir konumda bulunduğundan Osmanlı arşivlerinden de anlaşılacağı üzere idari bakımından Ermenek’in ilk nahiyesi olmuş, Ermenek’in bir kolu olarak Kazancı ve Kazancı’ya bağlı (8) köy, Fariske (Göktepe) ve Fariske’ye bağlı (14) köy olmak üzere tomlam (2) nahiye (28) köy Halimiye nahiyesine 1930 yılına kadar idari ve asayiş yönünden bağlı kalmış, 1930 yılından sonra bahse konu yerlere nahiye müdürü ve Jandarma karakolu yapılarak nahiyemizden ayrılmışlardır.
Davdas (Üzümlü) köyü Köyümüz gibi eski bir nahiye olup, 1927-1930 yılları arasında asayiş olayları nedeniyle Jandarma karakolu ve nahiye müdürlüğü Davdas (Üzümlü) köyünden emniyet açısından Ermenek Kaymakamı tarafından nahiyemize şimdiki Abdurrahim YILDIZ ile Ahmet ÖZDEMİR’in evleri ve bahçelerinin bulunduğu yerde bulunan medreseye nakledilmiş, emniyet ve asayiş sağlandıktan sonra tekrar Davdas köyüne Jandarma karakolu götürülmüş ise de tekrar baş gösteren asayiş olayları nedeniyle Jandarma karakolu 1930 yılında temelli olarak emniyet durumundan dolayı köyümüze yine Ermenek Kaymakamı tarafından getirilmiştir.
1930 yılından sonra köyümüze şimdiki Sağlık Ocağının olduğu yere iki katlı bir Jandarma komutanlık binası yapılarak 1992 yılına kadar hizmetini devam ettirmiştir. Yine 1928 yılından sonra şimdiki İbrahim ÇAĞLAR’ın yeni evinin olduğu yere bir ilk okul bir nahiye Müdürlüğü, nüfus memurluğu ile Posta Müdürlüğü binaları; şimdiki İlköğretim okulu lojmanının olduğu yere de bir Sağlık Evi yapılarak ilçeden küçük köyden büyük statüde olan nahiyelik 1980 yıllara kadar devam etmiştir. 1953 yılından sonra eski isimlerin değiştirme kanunu yürürlüğe girince köyümüz yüksek bir tepenin üzerine kurulu olduğundan TEPEBAŞI ismi verilmiş olup bu tarihten günümüze kadar TEPEBAŞI olarak devam etmektedir.
1970 yıllarında sağlık evi kaldırılmış köyde bir ebe görevlendirilerek sağlık hizmeti 1990 yıllarına kadar devam etmiş, 1990 yılında Başköy (Başyayla) kasabasının ilçe olmasından dolayı 1992 yılında Jandarma karakolu Başyayla’ya nakledilmiş, binanın yerine de alt katı Sağlık Ocağı Üst katları lojman Bir Sağlık Ocağı inşa edilmiş hizmeti devam etmektedir. Yine köyümüze ilk yapılan İlkokul yetersiz kaldığından yine şimdiki ilköğretim okulu lojmanın olduğu yere bir ilk okul daha yaptırılır, ileriki yıllarda yine yetersiz kalınca 1965 yıllarında aynı binanın yanına (3) derslikli bir ilkokul daha yaptırılır, 1974 yılında yanına bir de ortaokul yaptırılır, 1995 yılından sonra ilkokul ve ortaokul binaları zamanla hasar görmesinden eğitim yapılamaz duruma gelir, yerine çevre köylerin de hizmet görebileceği yeni bir ilköğretimokulu yapılmış olup hizmeti devam etmektedir.Yine 1960 yıllarında Tarım Kredi Kooperatif kurulmuş, 1990 yılında Ziraat Teknikerliği açılmış, hizmetleri devam etmektedir.1980 yılında nahiyelerin kaldırılmasıyla köy statüsüne düşmüş, köyümüzden nahiye müdürlüğü, nüfus Müdürlüğü, kaldırılmış, Posta memurluğu olarak personeli Ermenek’e nakledilmiş köyden sözleşmeli bir memurla hizmetini 1990’lı yıllarına kadar devam ettirmiştir.
Köyümüz yıllardan beri Ermenek’e bir nahiye, 1980 yılından sonrada köy olarak bağlı iken 1989 yılında daha önce kasaba olan Başyayla ile Sarıveliler ilçe olunca Başyayla ilçesine bağlandı. Kısa bir süre bağlı kaldıktan sonra yine 1992 yılında yapılan referandum neticesinde tekrar Ermenek’e bağlandı. İdari bakımından tarihten bu tarafa ilçe olarak Ermenek il olarak Osmanlı zamanında eyalet olarak Adana, İçel ve Silifke’ye bağlı kalmış, Cumhuriyetten sonra Önce Mersin’e, Konya’ya, Konya’ya bağlanmıştır. 1989 yılında Karaman’ın il olmasıyla İlçemiz Ermenek, İl’imiz Karaman olmuştur.
Davdas (Üzümlü) köyü Köyümüz gibi eski bir nahiye olup, 1927-1930 yılları arasında asayiş olayları nedeniyle Jandarma karakolu ve nahiye müdürlüğü Davdas (Üzümlü) köyünden emniyet açısından Ermenek Kaymakamı tarafından nahiyemize şimdiki Abdurrahim YILDIZ ile Ahmet ÖZDEMİR’in evleri ve bahçelerinin bulunduğu yerde bulunan medreseye nakledilmiş, emniyet ve asayiş sağlandıktan sonra tekrar Davdas köyüne Jandarma karakolu götürülmüş ise de tekrar baş gösteren asayiş olayları nedeniyle Jandarma karakolu 1930 yılında temelli olarak emniyet durumundan dolayı köyümüze yine Ermenek Kaymakamı tarafından getirilmiştir.
1930 yılından sonra köyümüze şimdiki Sağlık Ocağının olduğu yere iki katlı bir Jandarma komutanlık binası yapılarak 1992 yılına kadar hizmetini devam ettirmiştir. Yine 1928 yılından sonra şimdiki İbrahim ÇAĞLAR’ın yeni evinin olduğu yere bir ilk okul bir nahiye Müdürlüğü, nüfus memurluğu ile Posta Müdürlüğü binaları; şimdiki İlköğretim okulu lojmanının olduğu yere de bir Sağlık Evi yapılarak ilçeden küçük köyden büyük statüde olan nahiyelik 1980 yıllara kadar devam etmiştir. 1953 yılından sonra eski isimlerin değiştirme kanunu yürürlüğe girince köyümüz yüksek bir tepenin üzerine kurulu olduğundan TEPEBAŞI ismi verilmiş olup bu tarihten günümüze kadar TEPEBAŞI olarak devam etmektedir.
1970 yıllarında sağlık evi kaldırılmış köyde bir ebe görevlendirilerek sağlık hizmeti 1990 yıllarına kadar devam etmiş, 1990 yılında Başköy (Başyayla) kasabasının ilçe olmasından dolayı 1992 yılında Jandarma karakolu Başyayla’ya nakledilmiş, binanın yerine de alt katı Sağlık Ocağı Üst katları lojman Bir Sağlık Ocağı inşa edilmiş hizmeti devam etmektedir. Yine köyümüze ilk yapılan İlkokul yetersiz kaldığından yine şimdiki ilköğretim okulu lojmanın olduğu yere bir ilk okul daha yaptırılır, ileriki yıllarda yine yetersiz kalınca 1965 yıllarında aynı binanın yanına (3) derslikli bir ilkokul daha yaptırılır, 1974 yılında yanına bir de ortaokul yaptırılır, 1995 yılından sonra ilkokul ve ortaokul binaları zamanla hasar görmesinden eğitim yapılamaz duruma gelir, yerine çevre köylerin de hizmet görebileceği yeni bir ilköğretimokulu yapılmış olup hizmeti devam etmektedir.Yine 1960 yıllarında Tarım Kredi Kooperatif kurulmuş, 1990 yılında Ziraat Teknikerliği açılmış, hizmetleri devam etmektedir.1980 yılında nahiyelerin kaldırılmasıyla köy statüsüne düşmüş, köyümüzden nahiye müdürlüğü, nüfus Müdürlüğü, kaldırılmış, Posta memurluğu olarak personeli Ermenek’e nakledilmiş köyden sözleşmeli bir memurla hizmetini 1990’lı yıllarına kadar devam ettirmiştir.
Köyümüz yıllardan beri Ermenek’e bir nahiye, 1980 yılından sonrada köy olarak bağlı iken 1989 yılında daha önce kasaba olan Başyayla ile Sarıveliler ilçe olunca Başyayla ilçesine bağlandı. Kısa bir süre bağlı kaldıktan sonra yine 1992 yılında yapılan referandum neticesinde tekrar Ermenek’e bağlandı. İdari bakımından tarihten bu tarafa ilçe olarak Ermenek il olarak Osmanlı zamanında eyalet olarak Adana, İçel ve Silifke’ye bağlı kalmış, Cumhuriyetten sonra Önce Mersin’e, Konya’ya, Konya’ya bağlanmıştır. 1989 yılında Karaman’ın il olmasıyla İlçemiz Ermenek, İl’imiz Karaman olmuştur.
JANDARMA KOMUTANLIĞINA GÖRE TEPEBAŞI KÖYÜ TARİHİ
Tepebaşı Karakolunun ilk adı Betnam’dır. Bunun sebebi ise nahiyede Betnam isminde bir Rum vatandaşının oturmakta olmasıdır. Nahiye onun adını alarak Betnam olarak kalmıştır. Karamanoğulları’nın bu bölgeye gelmesiyle Betnam isimli Rum vatandaş buradan savaşla çıkartılarak nahiyeyi Karamanoğulları’ndan Halim Bey'in işgal etmesiyle nahiyenin ismi Halimiye olarak değişmiştir. 1925 yılında Üzümlü Köyünden Çimenoğlu Ali Çavuş, Paşa Bey ve oğlu Hasan Bey'in etraftaki köylerin kadınlarına sarkıntılık etmesinden ve köyleri haraca bağlamasından dolayı 1926 yılında Üzümlü Köyüne emniyet ve asayiş bakımından bu hadiselerin ve derebeyliklerin önlenmesi için karakol kurulmuştur.
Üzümlü Köyündeki bu beylerin ve ağaların karakola ve müdüriyete baskın yapmaları ihtimalinin yüksek olması nedeniyle, 1927 yılında Halimiye Nahiyesine karakol ve müdüriyet taşınarak kurulmuştur. Burada da Başdere'den nüfuzlu kimselerin karakolu basma haberi duyulunca 1928 yılında kaymakamın emri ile Üzümlü Köyü’ne tekrar karakol kurulmuştur. Bu nüfuzlu ağalar ve beyler yakalanıp, idam edildikten sonra esas karakol Halimiye nahiyesine 1930 yılında kurulmuştur.
Fariske Nahiyesi ve köyleri, Kazancı Nahiyesi ve köyleri 1930 yılına kadar Halimiye Karakoluna bağlı oldukları, buradan idare edildikleri, Başdere köylerinin fazla olay çıkarmalarından dolayı Fariske Karakolunun kurulması ile bu köyler Halimiye nahiyesinden ayrılmıştır. Halimiye Nahiyesi, 1957 yılında Tepebaşı olarak isimlendirilmiştir.
Tepebaşı J.Krk.K.lığı, 05.06.1992 tarihinde, Başyayla kasabasının Bakanlar Kurulu kararı ile ilçe olması nedeniyle lağvedilerek, Başyayla İlçe J.K.lığı olarak kurulmuş ve faaliyete geçirilmiştir.
Başyayla ilçesine bağlı köylerden Tepebaşı, Elmayurdu, Katranlı ve Yerbağ köyleri 1993 yılında Bakanlar Kurulu kararıyla Ermenek ilçesine bağlanmıştır. Başyayla İlçe J.K.lığı kendisine bağlı (4) köyde emniyet ve asayiş hizmetlerini sürdürmektedir.
ANEKDOTLAR:
Köyümüzün ilk ismi her ne kadar Bednam olarak anılsa da Osmanlı kayıtlarında ismi nahiyelerin nahiyesi Bed Karyesi (köyü) olarak geçmektedir. Ancak köyümüzün nüfus yapısı ile ilgili yapmış olduğum bir araştırmada köyümüz insanlarının bazılarının nüfus cüzdanlarında doğum yerlerinde Betlam yazıldığını gördüm. Kanaatimce Bet ve Betnam isimlerinin mana olarak kötü bir çağrışım yaptığından dil bakımından Betlam olarak değişebileceği kanaati ister istemez insanın aklından geçmektedir.
Bazı rivayetlerde Halim bey’in Karaman oğullarından bir komutan olduğu, bazı rivayetlerde Karamanoğulları beylerinden olup Kazanci bey’in Kazancı’ya, Davdasi Bey’in Davdas’a, Farasi Bey’in Fariske’ye yerleştiği gibi Halimi bey’in de Betnam’a gelerek gerleştiği ve köyün kurucusu olduğu, şu an atıl durumda bulunan eski camiin bu kişi tarafından yaptırıldığı, bir rivayete göre de Halimi beyin köyümüzün ilk nahiye Müdürü olduğu söylenmektedir.
Halimiye önce Ermenek’e bağlı nahiyelerin nahiyesi iken Fariske (Göktepe) ile Kazancı nahiye olmuş ayrılmışlar, Halimiye nahiye olarak kalmış, 1950’den sonra Gargara (Güneyyurt) ile Başköy (Başyayla) Belediye olmuş ayrılmış, Halimiye nahiye olarak kalmış, 1989’da Başyayla İlçe olmuş, Tepebaşı köy olarak Başyayla’ya bağlanmıştır.
Bazı rivayetlerde Halim bey’in Karaman oğullarından bir komutan olduğu, bazı rivayetlerde Karamanoğulları beylerinden olup Kazanci bey’in Kazancı’ya, Davdasi Bey’in Davdas’a, Farasi Bey’in Fariske’ye yerleştiği gibi Halimi bey’in de Betnam’a gelerek gerleştiği ve köyün kurucusu olduğu, şu an atıl durumda bulunan eski camiin bu kişi tarafından yaptırıldığı, bir rivayete göre de Halimi beyin köyümüzün ilk nahiye Müdürü olduğu söylenmektedir.
Halimiye önce Ermenek’e bağlı nahiyelerin nahiyesi iken Fariske (Göktepe) ile Kazancı nahiye olmuş ayrılmışlar, Halimiye nahiye olarak kalmış, 1950’den sonra Gargara (Güneyyurt) ile Başköy (Başyayla) Belediye olmuş ayrılmış, Halimiye nahiye olarak kalmış, 1989’da Başyayla İlçe olmuş, Tepebaşı köy olarak Başyayla’ya bağlanmıştır.
Köyümüz tarihten bu tarafa 1980 yılına kadar en parlak günlerini yaşamış gibi görünse de 1950 yılından sonra geriye gitmenin ilk kırmızı ışıkları aslında yanmaya başlamış ancak 1990 yılında farkına varabilmiştir. 1950’den sonra köy olarak bize bağlı olan önce Gargara(Güneyyurt) köyü, Başköy (Başyayla)köyü, Fariske (Göktepe) nahiyesi, Sarıveliler köyü ile Kazancı Nahiyeleri Belediye olmuş, 1989 yılında da Başyayla ile Sarıveliler Belediyeleri İlçe olunca nerede olduğumuz sorusuna cevap aranmaktadır.
Bu gün varlığını köy olarak sürdüren köyümüz her ne kadar 1990 yılından sonra belediyelik olma konusunda uğraş verdiyse de nüfus engeline takılmış, o tarihte nüfus barajı olan 2000 sayısını dışarıda oturan bütün Halimiyelileri bir araya getirerek bu engeli aşmış olsa da kabul görmemiş, yakın köylerle birlik olunamamış, iktidara gelen hükümetlerle siyasi birlik oluşturulamamıştır. Köyümüz idarecileri çevresindeki gelişmelerin farkına çok geç varmışlardır. Günümüzde ise belediyelik olma nüfus bakamından zorlaşmış hem de çevremizdeki belediyeler engel teşkil etmektedir. Güçlü bir siyasi iradeyle birlik ve beraberlik içerisinde ileride belediye olmasını temenni ediyoruz. Çünkü Halimiye Beldesi bunu tarihten gelen süreç içerisinde üç kasaba, iki ilçe çıkaran bir beldedir Halimiye. Her Halimiyeli’de olduğu gibi o bölgede yaşayan köyler de Halimiye’nin belediye olmasını arzu etmektedir. Ermenek’te coğrafya değişmiştir, değerlendirilmesi takdirde fırsat vardır.
Bu gün varlığını köy olarak sürdüren köyümüz her ne kadar 1990 yılından sonra belediyelik olma konusunda uğraş verdiyse de nüfus engeline takılmış, o tarihte nüfus barajı olan 2000 sayısını dışarıda oturan bütün Halimiyelileri bir araya getirerek bu engeli aşmış olsa da kabul görmemiş, yakın köylerle birlik olunamamış, iktidara gelen hükümetlerle siyasi birlik oluşturulamamıştır. Köyümüz idarecileri çevresindeki gelişmelerin farkına çok geç varmışlardır. Günümüzde ise belediyelik olma nüfus bakamından zorlaşmış hem de çevremizdeki belediyeler engel teşkil etmektedir. Güçlü bir siyasi iradeyle birlik ve beraberlik içerisinde ileride belediye olmasını temenni ediyoruz. Çünkü Halimiye Beldesi bunu tarihten gelen süreç içerisinde üç kasaba, iki ilçe çıkaran bir beldedir Halimiye. Her Halimiyeli’de olduğu gibi o bölgede yaşayan köyler de Halimiye’nin belediye olmasını arzu etmektedir. Ermenek’te coğrafya değişmiştir, değerlendirilmesi takdirde fırsat vardır.
NOT: KÖYÜMÜZ İLE İLGİLİ DİĞER HABERLERİ EN KISA ZAMANDA YÜKLEYECEĞİZ.
